PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Na posiedzeniu plenarnym NRA 28 marca 2015r. podjęta została bardzo groźna i bezprecedensowa w historii Adwokatury uchwała (stosunkiem głosów 15 ?za?, 12 ?przeciw?, 7 wstrzymujących). Treść tej uchwały to ?odrzucić pytania Zespołu? (załącznikiem do uchwały jest 16 pytań, których nie wolno zadać adwokatom i aplikantom adwokackim), oznacza zaś ona, że ? w ocenie 15 członków NRA ? Adwokatura, czyli ogół adwokatów i aplikantów adwokackich, nie ma prawa uczestniczenia w dyskusji nad strategią.Krótko przypomnę, że dyskusję na strategią zainicjowana została uchwałą Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Adwokackiej, która pierwsza dostrzegła potrzebę opracowania strategii przez Adwokaturę. Metodologiczne założenia prac przedstawiłem w artykule dedykowanym Panu Prezesowi Czesławowi Jaworskiemu (Palestra 9/2014). W artykule tym wyraźnie wskazałem, że budowa strategii powinna następować w oparciu o stanowisko ogółu adwokatów i aplikantów adwokackich. NRA powołała zespół do spraw odpracowania strategii Adwokatury w składzie: adw. Andrzej Zwara (opiekun), adw. Jacek Trela, adw. Jerzy Glanc, adw. Piotr Kardas, adw. Jacek Giezek, adw. Bartosz Grohman, adw. Piotr Kruszyński, adw. Maciej Gutowski (przewodniczący). Na posiedzeniu NRA z 20.9.2014r. członkowie NRA uznali potrzebę rozwijania długoletniej strategii Adwokatury; zgodzili się też, że zadaniem zespołu roboczego jest opracowanie zagadnień, które ? najprawdopodobniej w formie ankiety ? zostaną poddane ocenie adwokatów i aplikantów z całego kraju. Zespół opracował kilkadziesiąt istotnych pytań, na kanwie których na posiedzeniu NRA w dniu 22.11.2014 r. odbyła się kolejna dyskusja o strategii Adwokatury, przede wszystkim na tle propozycji zmian w etyce radców prawnych. Z dyskusji płynęła konkluzja, że w tej sferze Adwokatura powinna być bardzo ostrożna, choć ostateczny głos będzie należał do środowiska adwokackiego. Zgodne było też stanowisko, że ilość pytań należy ograniczyć z uwagi na naturalną niechęć respondentów do zbyt długich ankiet oraz, że w 2015 roku, po akceptacji NRA, przesłana będzie do adwokatów i aplikantów ankieta zawierająca pytania zmierzające do uzyskania odpowiedzi, jak widzimy Adwokaturę za 10, 15 lat. Z kilkudziesięciu pytań wybraliśmy wspólnie z adw. prof. Piotrem Kardasem 16 pytań, które uznaliśmy za najważniejsze, z dwutygodniowym wyprzedzeniem rozesłałem je wszystkim członkom Zespołu. Ponieważ nikt nie zgłosił uwag, pytania zostały zaprezentowane w formie pisemnej członkom NRA. Reakcja przeszła moje najśmielsze oczekiwania. Z dyskusji dowiedziałem się, że nie wolno pytać adwokatów o imponderabilia Adwokatury. Zadając bowiem te pytania ?siejemy niepotrzebny ferment?, otwieramy sprawy już dawno zamknięte. Padały głosy, że nie należy o te sprawy pytać adwokatów ponieważ ?nie znamy odpowiedzi?, że należy odrzucić te pytania i dopilnować, żeby nigdy nie trafiły do przestrzeni medialnej, że o pewnych sprawach dyskutować nie wolno, ponieważ dajemy sygnał, że jesteśmy podzieleni, że strategię powinna przygotować NRA we własnym gronie, a następnie przedstawić ją Krajowemu Zjazdowi Adwokatury. Padało też wiele głosów przeciwnych: że strategię należy budować od podstaw, zaczynając od pytań do ogółu adwokatów, że nie możemy bać się pytań trudnych, czy też głosy, że niektóre pytania wymagają dopracowania lub przeredagowania. Ostatecznie sformułowany został wniosek, by ?odrzucić pytania Zespołu?. Na pytanie o doprecyzowanie, cóż ten wniosek oznacza wskazano, że chodzi o to, by zrezygnować z tych pytań i nigdy do nich nie wracać. Stosunkiem głosów 15 ?za?, 12 ?przeciw?, 7 wstrzymujących, podjęta została uchwała ?odrzucić pytania Zespołu?. W efekcie do Ministerstwa Sprawiedliwości przesłanie zostanie uchwała powyższej treści wraz z załącznikiem w postaci listy 16 pytań, których nie wolno zadać środowisku adwokackiemu. Nie wiem, czy wnioskodawcy zastanowili się, jaki ?prezent? Adwokaturze zrobili eksponując, że wolność słowa i swoboda wyrażania poglądów są dla większości członków NRA obce. Uchwała ta jest nie tylko groźna i merytorycznie nietrafna, ale też narusza zasady demokracji, na których Adwokatura się opiera, pokazuje alienację organu od środowiska, które dokonało wyboru i którego władzy ten organ podlega. W myśl art. 2 Prawa o adwokaturze, Adwokaturę stanowi ogół adwokatów i aplikantów adwokackich. To Adwokatura jest suwerenem, a NRA organem powołanym do reprezentacji suwerena. NRA nigdy nie wolno powiedzieć, że nie chce słuchać głosu tego, z czyjego wyboru pochodzi. Jeśli dobrze się zastanowić, co ta uchwała w sensie normatywnym oznacza, odpowiedź jest prosta ? nic. NRA nie posiada bowiem władzy, która pozwalałaby komukolwiek zabronić zadawać pytania. Nawiasem mówiąc, kompetencje NRA określone zostały w art. 58 PoA w sposób enumeratywny, domniemana kompetencja leży po stronie okręgowych rad adwokackich (art. 44 PoA). Ponieważ źródłem mojego obowiązku pracy nad strategią Adwokatury jest uchwała Zgromadzenia WIA, ?zakazana dyskusja? będzie się toczyć w ORA w Poznaniu. Opracowana w oparciu o ?zakazane pytania? ankieta zostanie rozesłana do wszystkich adwokatów i aplikantów adwokackich i bardzo będę prosił o udzielenie odpowiedzi. Ja osobiście nie wyobrażam sobie pracy nad strategią bez odpowiedzi adwokatów i aplikantów adwokackich. Jeśli strategia będzie opracowana przez NRA, stanie się po prostu koncepcją NRA do końca kadencji, gdyż nowo wybrany skład NRA będzie miał swoją wizję. Nie wyobrażam sobie też unikania spraw trudnych w toku prac nad strategią. Unikając spraw kontrowersyjnych można opracować plan zadań NRA do końca kadencji, nie zaś długoletnią strategię Adwokatury. Wydaje się jednak, że mogę ? po przeprowadzeniu badań w ramach ORA w Poznaniu ? przedstawić Zespołowi NRA stanowisko adwokatów i aplikantów adwokackich. Jestem przekonany, że zespół opracuje projekt strategii uwzględniający stanowisko Adwokatury. Wyrażam też głęboką nadzieję, że strategia adwokatów i aplikantów adwokackich ostatecznie znajdzie aprobatę NRA.
adw. prof. UAM dr hab. Maciej Gutowski
dziekan ORA w Poznaniu
