PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Weszła w życie, po podpisaniu przez prezydenta, ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy ? prawo prasowe. Uchwalona ustawa jest wynikiem prac parlamentu nad projektem komisyjnym (Komisji Ustawodawczej Sejmu RP) wniesionym do laski marszałkowskiej. Na jej mocy będzie można zaskarżyć decyzje o ujawnianiu danych osobowych podejrzanych.
Celem uchwalonej nowelizacji ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. ? Prawo prasowe jest uzupełnienie art. 13 poprzez dodanie nowego ust. 4 stanowiącego, iż ?Na postanowienie w przedmiocie ujawnienia danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe przysługuje zażalenie. Zażalenie na postanowienie prokuratora rozpoznaje sąd rejonowy, w którego okręgu toczy się postępowanie. Postanowienie wydane w toku postępowania przygotowawczego staje się wykonalne z chwilą uprawomocnienia?. Z uwagi na to, że zezwolenie prokuratora na ujawnienie danych osobowych i wizerunku podejrzanego, przewidziane w art. 13 ust. 3 Prawa prasowego, nie zamyka drogi do wydania wyroku i nie dotyczy środka zabezpieczającego, a nadto art. 13 ust. 3 Prawa prasowego, ani też żaden inny przepis prawa, nie przewiduje na nie zażalenia, zezwolenie to w obecnym stanie prawnym jest niezaskarżalne. Jednocześnie bezsporne jest, że ujawnienie danych osobowych i wizerunku podejrzanego może nieść za sobą daleko idące konsekwencje, zarówno dla niego samego, jak i dla jego rodziny. W grę wchodzi tu ingerencja w życie prywatne i rodzinne podejrzanego, naruszenie jego dobrego imienia, czci, wizerunku, niebezpieczeństwo stygmatyzacji. Nakazuje to przyjąć, że prokuratorskie zezwolenie na ujawnienie danych osobowych i wizerunku podejrzanego w istotny sposób ingeruje w ? chronione w art. 47 Konstytucji ? życie prywatne, rodzinne, cześć oraz dobre imię zarówno samego podejrzanego, jak i członków jego rodziny.
W związku z tym, że zezwolenie, o którym mowa w art. 13 ust. 3 Prawa prasowego, dotyczy praw jednostki, chronionych konstytucyjnie zgodnie z art. 47 ustawy zasadniczej, znajduje tu zastosowanie art. 77 ust. 2 Konstytucji. Przepis ten zakazuje całkowitego wyłączenia przez ustawodawstwo zwykłe drogi sądowej dla dochodzenia naruszonych wolności i praw konstytucyjnych. W dniu 18 lipca 2011 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznając wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich orzekł że art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe w zakresie, w jakim nie przewiduje zażalenia do sądu na wydane przez prokuratora zezwolenie na ujawnienie danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji. Uchwalona w zaproponowanym kształcie ustawa usuwa powyższy zakres niekonstytucyjności art. 13 ust. 3 Prawa prasowego.
Wprowadza ona bowiem możliwość wniesienia zażalenia do sądu na postanowienie prokuratora w przedmiocie ujawnienia danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze. Sądem właściwym do rozpoznania takiego zażalenia ma być sąd rejonowy, w którego okręgu toczy się postępowanie, co stanowi ? uzasadniony ekonomiką procesową ? wyjątek od ogólnej właściwości sądu (jako organu kontrolnego) w postępowaniu przygotowawczym. Postanowienie dotyczące ujawnienia danych osobowych i wizerunku osób wydane w toku postępowania przygotowawczego staje się wykonalne z chwilą jego uprawomocnienia.
