PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Skład sądu, w którym uczestniczył sędzia delegowany do pełnienia obowiązków sędziego jedynie na dzień rozprawy oraz na dzień wydania orzeczenia, nie jest sprzeczny z przepisami prawa. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu 17 maja w składzie siedmiu sędziów zagadnienia prawnego podjął uchwałę następującej treści: Skład sądu, w którym uczestniczył
sędzia sądu okręgowego delegowany przez prezesa sądu apelacyjnego na podstawie art. 77 § 9 ustawy z dnia 21 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 133 ze zm.) do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie apelacyjnym w określonym dniu, a następnie – po odroczeniu ogłoszenia orzeczenia w sprawie rozpoznanej z jego udziałem – do pełnienia obowiązków sędziego w tym sądzie w dniu ogłoszenia orzeczenia w tej sprawie, nie jest sprzeczny z przepisami prawa (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Powyższa uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne przedstawione przez zwykły (trzyosobowy) skład orzekający Sądu Najwyższego: „Czy skład sądu orzekającego jest sprzeczny z przepisami prawa (art. 379 pkt 4 k.p.c.), jeżeli w rozpoznaniu sprawy na rozprawie i orzekaniu uczestniczył sędzia delegowany na podstawie art. 77 § 9 ustawy z dnia 21 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 133 ze zm.), do pełnienia obowiązków w sądzie wyższym na konkretny dzień rozprawy, a następnie – po jej zamknięciu i odroczeniu ogłoszenia orzeczenia (art. 326 § 1 zdanie drugie k.p.c.) – delegowany na konkretny dzień do wydania orzeczenia?” Sąd Najwyższy powziął poważne wątpliwości prawne, których źródłem są wprawdzie przepisy o charakterze ustrojowym, ale w związku z art. 379 pkt 4 k.p.c. sposób ich wykładni ma doniosłe znaczenie dla oceny, czy postępowanie było dotknięte wadą powodującą jego nieważność. W skardze kasacyjnej strona zarzuciła, że wyrok Sądu Apelacyjnego zapadł w warunkach nieważności postępowania, gdyż sędzia był delegowany jedynie na jeden dzień do orzekania i jeden dzień do wydania orzeczenia, a okres delegacji sędziego do innego sądu powinien dawać mu realną możliwość podjęcia wszystkich czynności jurysdykcyjnych w tym sądzie. Ogrom materiału dowodowego zebranego w sprawie wyłączał, zdaniem strony, możliwość zapoznania się z nim przez sędziego delegowanego jedynie na dwa dni. Sąd Najwyższy przypomniał, że przeprowadzenie rozprawy, nawet w postępowaniu w drugiej instancji, nie musi być koniecznie poprzedzone naradą wstępną; takiej instytucji kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje. Powstaje jednak kwestia, czy sędzia delegowany do sądu wyższego na konkretny dzień może już wcześniej, tj. zanim nadejdzie dzień, w którym jego jurysdykcją objęty zostanie obszar sądu innego niż będący jego siedzibą, przygotowywać się do wykonania zadań, o których wie, że w sądzie wyższym zostały mu powierzone. Sąd Najwyższy nie zgodził się z poglądem skarżących, że wszystkie czynności sędziego delegowanego podjęte poza okresem delegacji w sądzie, do którego go delegowano, nie mają podstawy prawnej i są czynnościami sędziego niewłaściwego, gdyż już samo doręczenie mu aktu delegowania na konkretny czas do wykonywania obowiązków w danym sądzie jest dostateczną podstawą do zapoznania się z nimi. Odnosząc się do konieczności sporządzenia uzasadnienia wyroku, Sąd Najwyższy przypomniał, że w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 24 maja 2012 r., III CZP 77/11 (OSNC 2012, nr 11, poz. 123) zostało wyjaśnione, iż ograniczenia w podejmowaniu działań w innym sądzie niż sąd siedziby sędziego nie dotyczą sporządzenia (napisania, podpisania) uzasadnienia wyroku, gdyż uzasadnienie wyroku powstaje już w czasie narady, a ustne podanie motywów (art. 326 § 3 k.p.c.), sporządzenie uzasadnienia na piśmie (art. 328 § 1 k.p.c.) oraz jego podpisanie (art. 330 § 1 k.p.c.) są czynnościami podejmowanymi ex post, stanowiącymi tylko powtórzenie (utrwalenie) uzasadnienia uzgodnionego i przyjętego wcześniej, przed wydaniem i ogłoszeniem wyroku. Sporządzenie i podpisanie uzasadnienia po upływie delegacji nie jest wyłączone i nie prowadzi do naruszenia przepisów o składzie sądu. Zgodnie z podjętą w dniu dzisiejszym uchwałą skład sądu, w którym uczestniczył sędzia delegowany do pełnienia obowiązków sędziego jedynie na dzień rozprawy oraz na dzień wydania orzeczenia, nie jest sprzeczny z przepisami prawa (art. 379 pkt 4 kodeksu postępowania cywilnego). W uzasadnieniu ustnym uchwały sprawozdawca, SSN Antoni Górski podkreślał, że nie istnieją ani ustrojowe ani procesowe przeciwskazania do delegowania sędziów do pełnienia obowiązków w sądzie wyższym na tak krótki czas. Ogłoszenie wyroku jest czynnością wyłącznie jurysdykcyjną, którą trzeba odróżnić od czynności przygotowawczych, które towarzyszą sędziemu aż do wydania orzeczenia. Obowiązek należytego przygotowania się do sprawy wynika z wymagań etycznych i warsztatowych organizacji pracy sędziowskiej. Sędzia ma prawo do decyzji kiedy i w jaki sposób przygotowuje się do wyznaczonych spraw, co wynika m. in. z art. 83 u.s.p. (czas pracy sędziego mierzy się wymiarem jego zadań).