PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
W postanowieniu z dnia 30 sierpnia 2018 r., Sąd Najwyższy wskazał, że po wejściu w życie przepisów art. 89 i n. ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r., poz. 5 ze zm.), wprowadzających do polskiego porządku prawnego skargę nadzwyczajną, której celem jest eliminacja prawomocnych orzeczeń naruszających zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji albo w sposób rażący naruszających prawo przez błędną jego wykładnię, strona wnosząca skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia unormowaną w art. 424[1] i n. k.p.c. – wypełniając obowiązek przewidziany w art. 424[5] § 1 pkt 5 k.p.c. – musi także wykazać, że nie było i nie jest możliwe wniesienie skargi nadzwyczajnej.Skarga niespełniająca tego wymagania podlega odrzuceniu na podstawie art. 424[8] § 1 k.p.c.
Sygn. akt III CNP 9/18
POSTANOWIENIE
Dnia 30 sierpnia 2018 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski
w sprawie z powództwa K. Ż. przeciwko A. W. i K. W.
o stwierdzenie nieważności umowy, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 30 sierpnia 2018 r.,
na skutek skargi powódki stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w N
z dnia 13 grudnia 2017 r., sygn. akt III Ca […] odrzuca skargę.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy w N. oddalił powództwo K. Ż. skierowane przeciwko
pozwanym A.W i K. W. o ustalenie nieważności umowy sprzedaży nieruchomości.
Apelację powódki od tego orzeczenia Sąd Okręgowy w N.
oddalił wyrokiem z dnia 13 grudnia 2017 r.
Od tego wyroku powódka wniosła w dniu 30 kwietnia 2018 r. skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, zarzucając w szczególności „oczywiste” naruszenie wielu przepisów kodeksu cywilnego w związku z przepisami ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1007), oraz podnosząc, że zaskarżony wyrok jest „oczywiście niezgodny” z art. 58 § 1 w związku z art. 46 § 1, art. 195,
198 i 199 k.c., a także z art. 24 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.
Skarżąca wskazała również, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, gdyż w niniejszej sprawie nie przysługiwała skarga kasacyjna ani nie wystąpiły podstawy wznowienia
postępowania przewidziane w art. 401, 401 1, 403 i 416 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia pomijając inne ograniczenia jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy zmiana lub uchylenie zaskarżonego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Wymaganie to wynika z przyjętego przez prawodawcę założenia, że odpowiedzialność majątkowa Skarbu Państwa przewidziana w art. 77 Konstytucji i art. 417 1§ 2 k.c. może wchodzić w grę tylko wtedy, gdy strona poszkodowana uczyniła wszystko co możliwe, aby nie dopuścić do powstania szkody. Inaczej mówiąc, obowiązkiem strony jest wykorzystanie wszystkich istniejących w systemie środków prawnych i dopiero ich bezskuteczność lub brak może w wypadku wystąpienia szkody uzasadniać odpowiedzialność państwa.
Pogląd ten odpowiada również tezie, że państwo demokratyczne, o rozwiniętym pierwiastku obywatelskim, musi wymagać od członków wspólnoty dbania o swoje prawne interesy i korzystania z dostarczanych przez prawo środków, w tym oczywiście środków zaskarżenia.
Wnosząc skargę, powódka przeoczyła, że w dniu 3 kwietnia 2018 r., a więc przed wniesieniem skargi, do polskiego systemu prawnego wprowadzono kolejny nadzwyczajny środek zaskarżenia, tj. skargę nadzwyczajną, której celem jest eliminacja prawomocnych orzeczeń naruszających zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji albo w sposób rażący naruszających prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (art. 89 i nast.ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, Dz.U. z 2018 r., poz. 5 ze zm. – dalej „ustawa o SN”). Zważywszy, że uwzględnienie skargi nadzwyczajnej zgodnie z art. 398 15 i 398 16 k.p.c. w związku z art. 95 ustawy o SN – prowadzi do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania albo do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i orzeczenia na nowo co do istoty sprawy, a więc do eliminacji przyczyny „szkody judykacyjnej”, jest oczywiste, iż spełniając wymagania określone art. 424 5§ 1 pkt 5 k.p.c., wnoszący skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia musi wykazać, że wzruszenie zaskarżonego wyroku nie jest możliwe także w wyniku wniesienia skargi nadzwyczajnej.
Mając ponadto na względzie, że przyczyny uwzględnienia skargi nadzwyczajnej są zbieżne przyczynami uwzględnienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 89 § 1 pkt 1 i 2 ustawy o SN), a także biorąc pod uwagę unormowanie zawarte w art. 89 § 4 ustawy o SN, należy przyjąć, iż począwszy od dnia 4 kwietnia 2018 r. strona wnosząca skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, wypełniając obowiązek przewidziany w art. 425 § 1 pkt 5 k.p.c., musi wykazać, że złożyła do uprawnionego organu (art. 89 § 2 ustawy o SN) wniosek o wniesienie skargi nadzwyczajnej i nie został on uwzględniony. Niewykazanie tej okoliczności powoduje odrzucenie skargi na podstawie art. 4248 § 1 k.p.c. Z tych przyczyn orzeczono, jak na wstępie.
25 października 2018 r.; III CNP 9/18
