PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
W roku 2013 do prokuratur w całym kraju wpłynęły 1 130 082 sprawy karne. Ta liczba obrazuje skalę obowiązków prokuratury, choć zarazem nie wyczerpuje zakresu jej zadań. W sprawozdaniu opisano również te czynności prokuratorów, które wykraczają poza prowadzenie i nadzorowanie postępowań przygotowawczych oraz sprawowanie funkcjioskarżyciela publicznego przed sądami w sprawach karnych. Te inne zadania, takie jak np. inicjowanie i udział w postępowaniach administracyjnych i cywilnych, rodzinnych, opiekuńczych oraz ze stosunku pracy, czy udział w badaniu konstytucyjności aktów prawnych, są równie ważne dla funkcjonowania państwa prawnego. Sprawozdanie dostarcza wyczerpujących informacji także o tej sferze aktywności prokuratorów.
W ubiegłym roku w przestrzeni publicznej pojawiły się opinie sugerujące, że prokuratorzy kierują akty oskarżenia niemające uzasadnienia w prawidłowo zebranych dowodach, zwłaszcza w sprawach o tzw. przestępstwa gospodarcze. Te stwierdzenia całkowicie odbiegają od rzeczywistości, czego można dowieść, analizując zebrane dane według najbardziej obiektywnego kryterium prawidłowości oskarżenia, jakim jest uzyskanie prawomocnego wyroku skazującego. W ubiegłym roku ledwie 1,5 % osób osądzonych zostało prawomocnie uniewinnionych. Dokładnie taki sam odsetek osób oskarżonych i równocześnie tymczasowych aresztowanych został przez sądy uniewinniony. W tym kontekście warte dostrzeżenia jest wstrzemięźliwe sięganie w toku postępowań przygotowawczych prowadzonych w 2013 r. po środki zapobiegawcze, a zwłaszcza tymczasowe aresztowanie. W ubiegłym roku po raz kolejny spadła liczba kierowanych do sądu wniosków o tymczasowe aresztowanie, wzrósł natomiast odsetek uwzględnianych wniosków prokuratorskich.
Wbrew obiegowym opiniom długotrwałe stosowanie tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym jest całkowitym wyjątkiem. Na dzień 31 grudnia 2013 r. przez okres przekraczający 2 lata środek ten stosowany był wobec 2 osób i dotyczył spraw o największym ciężarze gatunkowym.
Ubiegły rok był dla prokuratury czasem szczególnym ze względu na trwające prace legislacyjne nad projektami aktów prawnych mających fundamentalne znaczenie dla jej funkcjonowania. W dniu 27 września 2013 r. uchwalona została ustawa o zmianie ustawy ? Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, która w bardzo istotny sposób zmienia model procesu, zwłaszcza na etapie postępowania sądowego. Opiniując projekt, który w zasadniczym zrębie stał się obowiązującym prawem, Prokurator Generalny wyrażał krytyczne stanowisko wobec niektórych rozwiązań. Zasadnicza część nowych uregulowań wejdzie w życie dopiero w połowie 2015 r. Trudno dokładnie przewidzieć, jak ukształtuje się praktyka procesowa, ale z dużym prawdopodobieństwem można oczekiwać, że nowy model procesu spowoduje, że obecne, bardzo korzystne dla prokuratorów wyniki pracy na odcinku sądowym nie zostaną utrzymane, co nie wyniknie z ich gorszej pracy, lecz będzie naturalną konsekwencją przyjęcia nowych rozwiązań ograniczających inicjatywę sądu w samodzielnym dochodzeniu do prawdy materialnej. W roku 2013 trwały również prace nad projektem ustawy Prawo o prokuraturze, która ma zastąpić obecnie obowiązującą ustawę o prokuraturze z 20 czerwca 1985 r. Projektodawca, którym jest Ministerstwo Sprawiedliwości, uznał niemal wszystkie uwagi Prokuratury Generalnej do projektu za niewarte uwzględnienia. Tak jak w sprawozdaniach za lata minione układ rozdziałów odpowiada w głównej mierze zadaniom prokuratury określonym w ustawie. Podobnie jak czyniono to poprzednio, większość zestawień tabelarycznych i wykresów zamieszczono odrębnie, w załączniku do sprawozdania. Umożliwiają one zestawienie syntetycznych opisów zawartych w sprawozdaniu z precyzyjnymi danymi. Pełna treść sprawozdania jest udostępniona na stronie w zakładce Prokurator Generalny oraz w załączonych plikach do tej informacji.
Wydział Informacji i Kontaktów z Mediami Prokuratury Generalnej
