PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Prezydent jednak 25 likpca podpisał ustawę o ustroju sądów powszechnych. Po wczorajszym wystąpieniu prezydenta, na którym poinformował o zawetowaniu ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa, jego rzecznik powiedział, że także w kwestii ustawy o sądach powszechnych Andrzej Duda podjął już decyzję. – Skoro dwa weta, to trzeci podpis. Logiczne – powiedział dziennikarzom Krzysztof Łapiński. Po tej zapowiedzi komentatorzy przerzucili uwagę na trzecią z ustaw – o ustroju sądów powszechnych. Co w niej jest? Ziobro wymieni prezesów sądów Najważniejsze zmiany zaproponowane przez PiS znacząco wzmocnią pozycję ministra sprawiedliwości. 
Choć wieczorem w poniedziałek 25 lipca nad Poznaniem pojawiły się opady deszczu, to nie odstraszyły one protestujących, którzy podobnie jak w poprzednich dniach protestowali w obronie wolnych sądów.
Dziś prezesów w apelacjach i okręgach wskazuje minister sprawiedliwości za zgodą zgromadzeń ogólnych, czyli innych sędziów. Po zmianach, minister będzie dodatkowo typował także prezesów i wiceprezesów w sądach najniższego szczebla – rejonowych. I będzie miał przy tym dużo większą swobodę niż teraz. Swój wybór będzie przedstawiał pozostałym sędziom już post factum. Ministrowi będzie też łatwiej odwołać urzędujących prezesów i wiceprezesów. Wyrok na prezesów Jak pisze „Gazeta Wyborcza”, decyzja Dudy jest wyrokiem na prezesów sądów w całym kraju.
Reforma sądów powszechnych dotknie kilkuset prezesów i wiceprezesów, którzy kierują pracą sądów, pilnują orzecznictwa, są zwierzchnikami sędziów, asesorów, referendarzy, asystentów. Będzie miała wpływ także na sędziów funkcyjnych: przewodniczących wydziałów w sądach i ich zastępców. W sumie zmiany mogą uderzyć w kilka tysięcy osób. Projekt obniża i różnicuje wiek emerytalny sędziów (mężczyźni – 65 lat, kobiety 60). Dalsze pełnienie funkcji sędziego ma być zależne od zgody ministra sprawiedliwości.
Zastrzeżenia konstytucyjne Helsińska Fundacja Praw Człowieka wskazywała, że to rozwiązanie jest niezgodne z orzeczeniem TK z 1998 r., który wskazał, że 'byłoby niedopuszczalne, gdyby ? jak w okresie PRL ? zgodę na przedłużenie sprawowania urzędu sędziowskiego wydawał organ polityczny (minister sprawiedliwości) postawiony poza systemem organizacyjnym władzy sądowniczej’?. Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar ostrzegał, że przyjęcie zmian będzie skutkować podporządkowaniem sądów władzy politycznej, „a tym samym doprowadzi do ograniczenia prawa każdego człowieka do sądu i rzetelnego procesu”. Konstytucjonalista dr Ryszard Balicki wskazywał w rozmowie z portalem Gazeta.pl, że w ustawie o ustroju sądów powszechnych największe zastrzeżenia budzi wprowadzenie absolutnej swobody czynnika politycznego, ministra sprawiedliwości i jednocześnie prokuratora generalnego, na powoływanie i odwoływanie prezesów sądów. Jak podkreślił, czas PRL pokazał, że największe naciski na sądy odbywały się własnie na prezesów.
Za „Gazetą Wyborczą”
