PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Rozmowa z prof. UAM Pawłem Wilińskim, kierownikiem Zakładu Postępowania Prawa Karnego na Wydziale Prawa Uniwesytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członkiem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego. O tym dlaczego wciąż postępuje dewaluacja polskiego prawa, jakie są tego przyczyny, jak chce temu przeciwdziałać Komisja Kodyfikacyjna. Zamieszczamy też pełen skład Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego.
– Kodeksy karne istnieją już 13. lat i w niczym nie przypominają tych uchwalonych w 1997 roku. Czy to jest powodem powołania nowej komisji kodyfikacyjnej?
– Nie tyle stan kodeksów karnych, ale ogólny stan prawa karnego był decydującym impulsem powołania do życia Komisji Kodyfikacji Prawa Karnego. Z wielu różnych powodów następuje stała dewaluacja prawa, wprowadzane są liczne zmiany, wynikające między innymi z licznych wyroków Trybunału Konstytucyjnego, przepisy tracą swoją spójność i czas najwyższy, aby uzdrowić ten stan rzeczy.
–Skąd się bierze dewaluacja prawa?
-Przyczyny są różne. Od 1997 roku było już kilka rządów i każdy z nich miał własny pomysł, aby uzdrowić prawo, aby zapewnić sprawność postępowania przygotowawczego i sądowego. Niestety często odmienna była wizja, a zupełnie odmienna realizacja tych zamierzeń. Problemem był i jest przebieg procesu legislacyjnego i wpływ często nieprzemyślanych zmian wprowadzanych na etapie prac sejmowych, rozbijających spójność projektów, a także wpływ zwyczajnych żądań populistycznych, wywołanych chwilą.Wszystko to nie sprzyja wysokiej jakości prawa.
– Dużo ?miesza? w polskim prawie Europejski Trybunal Praw Człowieka w Strasburgu, chociażby w przypadku aresztów tymczasowych…
– Europejski Trybunał nie zawsze negatywnie oceniał treść przepisów, lecz przede wszystkim krytykował istniejącą praktykę, choćby w zakresie nadmiernego okresu osadzania podejrzanych w aresztach. Jest to zresztą problem nie tylko Polski i w znacznym zakresie został już opanowany. Będzie on jednym z priorytetów działań naszej komisji.
– A jakie są inne priorytety?
– Chcemy dokonać analizy i rozważyć potrzebę stworzenia nowego modelu postępowania przygotowawczego i pierwszoinstacyjnego, zmierzających do zapewnienia większej sprawności postępowania przy poszanowaniu praw jego uczestników. Druga sprawa to ustalenie jaki powinien być model postępowania odwoławczego. Dzisiejsza apelacja tak naprawdę niewiele różni się od modelu rewizyjnego, którą przecież w intencjach twórców miała zastąpić. Trzecia płaszczyzna, którą chcemy przedyskutować, to model środków zapobiegawczych, w tym ich zasadność i celowość.
– Jak pracuje Komisja?
– Plenarne zebrania odbywają się raz w miesiącu, ale cały czas jesteśmy ze sobą w kontakcie, prace prowadzone są na bieżąco. W dniu 30 marca odbędzie się pierwsze otwarte posiedzenie Komisji, z udziałem zaproszonych sedziów, adwokatów i prokuratorów, przedstawicieli nauki, podczas którego zaprezentowane zostaną trzy pierwsze propozycje zmian w zakresie postępowania przygotowawczego. Intencją Komisji jest rozpoczęcie dyskusji nad kierunkami zmian z udziałem całego środowiska karnistycznego. W Poznaniu przy Zakładzie Postępowania Karnego powstanie, jeszcze w tym miesiącu, Seminarium Karnistyczne. Będzie to forum dyskusji i wymiany poglądów, w którym udział wezmą sędziowie, prokuratorzy, adwokaci oraz pracownicy Wydziału. W tym gronie prawników praktyków i teoretyków chcemy dyskutować o tym, jak usprawnić nasze prawo.
– Kiedy zatem koniec prac Komisji?
– Komisję powołano na 4 lata, ale już w tym roku chcemy opracować ogólne założenia, wskazujące na ewentualne kierunki przyszłej reformy prawa karnego.
X X X
Krzysztof Kwiatkowski,minister sprawiedliwości, 3 grudnia 2009 roku wręczył akty powołania członkom Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego. Jej przewodniczącym został prof. Andrzej Zoll.
– Zanim trafiłem do Ministerstwa Sprawiedliwości kierowałem Komisją Ustawodawczą Senatu RP, która zajmowała się m.in. zmianami prawa karnego. Doświadczenia z tego czasu przekonały mnie o tym jak ważny jest głos praktyków i teoretyków w trakcie prac nad zmianami legislacyjnymi ? powiedział minister w trakcie pierwszego posiedzenia Komisji. – Jestem przekonany, że powstanie Komisji pozytywnie wpłynie na jakość podejmowanych przez nas na bieżąco inicjatyw legislacyjnych. Sprzyjać będzie także formułowaniu długofalowych programów tych działań. Z pracami Komisji wiążę duże nadzieje na przygotowanie niezbędnych zmian w obszarze prawa karnego – dodał.
W trakcie spotkania minister Krzysztof Kwiatkowski wyraził oczekiwanie, że prace Komisji przyczynią się do m.in. takich zmian w kodeksie karnym, które dostosują go do nowych potrzeb i możliwości. Jako priorytety wymienił także m.in.: zmianę przepisów wyznaczających kształt polityki karnej, w szczególności dotyczących struktury orzekanych kar i środków karnych oraz rozwój regulacji ? przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii ? zmierzających do minimalizacji zagrożenia ze strony sprawców, w tym poszukiwanie nowych dróg wykorzystania technologii dozoru elektronicznego. – W zakresie postępowania karnego zmiany legislacyjne powinny służyć odnalezieniu zagubionej szybkości postępowania karnego. Szczególnie liczę tu na wykorzystanie dorobku zespołu prof. Stanisława Waltosia, który w swoich publikacjach zawarł szereg inspiracji w tej dziedzinie ? powiedział minister K. Kwiatkowski.
Skład Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego:
Przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego prof. dr hab. Andrzej Zoll ? Kierownik Katedry Prawa Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zastępca Przewodniczącego Komisji prof. dr hab. Piotr Hofmański ? sędzia Izby Karnej Sądu Najwyższego, Kierownik Katedry Postępowania Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Członkowie Komisji prof. dr hab. Tomasz Grzegorczyk ? sędzia Izby Karnej Sądu Najwyższego, Kierownik Katedry Postępowania Karnego i Kryminalistyki oraz Zakładu Postępowania Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. dr Michał Królikowski ? Dyrektor Biura Analiz Sejmowych, Adiunkt w Katedrze Prawa Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Kazimierz Postulski ? sędzia Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Grażyna Stanek ? prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie, Zastępca Dyrektora Departamentu Legislacyjno ? Prawnego Ministerstwa Sprawiedliwości. Janusz Śliwa ? prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie, Naczelnik Wydziału V do Spraw Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie. prof. dr hab. Zofia Świda ? Katedra Postępowania Karnego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. prof. dr hab. Stanisław Waltoś ? członek Prezydium Polskiej Akademii Nauk. dr Małgorzata Wiaderek ? Wąsek ? Adiunkt w Katedrze Procedury Karnej i Kryminalistyki na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. prof. UAM dr hab. Paweł Wiliński ? Kierownik Katedry Postępowania Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. prof. UJ dr hab. Włodzimierz Wróbel ? Kierownik Zakładu Bioetyki i Prawa Medycznego w Katedrze Prawa Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stanisław Zabłocki ? sędzia Sądu Najwyższego, Przewodniczący Wydziału Zagadnień Prawnych Izby Karnej Sądu Najwyższego. Sekretarz Komisji Beata Wiraszka ? Bereza, prokurator Prokuratury Okręgowej w Lublinie. 16 lutego w skład Komisji weszła adwokat Joanna Agacka ? Indecka prezes Naczelnej Rady Adwokackiej.
