PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Przedrukowywanie artykułów z gazet przez portale internetowe nie zwalnia ich od odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych w stosunku do osób, do których artykuły te się odnoszą.
Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Warszawie (sygn. I ACa 1402/09). Odpowiedzialność portali jest tym bardziej uzasadniona, gdy dokonując skrótów, zaostrzają wymowę oryginalnych artykułów. Powyższy wyrok został wydany w sprawie o naruszenie dóbr osobistych z powództwa lubelskiego adwokata Mirosława K. przeciwko Gazecie Wyborczej (w której ukazał się oryginalny tekst) i portalowi Onet.pl (który ?przedrukował? skrócony artykuł ?GW?). Opublikowany tekst sugerował, że adwokat dostarczył swojemu klientowi (oskarżonemu o kierowanie międzynarodową grupą przemytników heroiny) 560 stron akt ze śledztwa oraz dwa bilety lotnicze do aresztu. Jak pisze Rzeczpospolita, adwokat żalił się przed sądem, że nie podano, iż prokuratura w rzeczywistości wydała zgodę na przekazanie tychże akt.
Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo Mirosława K. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok, argumentując, że nieprawdziwe informacje nie mogą być usprawiedliwione społecznym interesem (który wyłączałby bezprawność naruszenia dóbr osobistych). Sędzia dodała, że ?tekst uderzał w renomę i zaufanie niezbędne w zawodzie adwokata, a dodatkowym naruszeniem było umieszczenie go wśród osób z zarzutami, czego w tekście wyraźnie nie zaznaczono?. Sąd uznał, że naruszycielem dóbr osobistych była zarówno Gazeta Wyborcza, jak i Onet.pl.
Sędzia nie uwzględniła argumentów pełnomocniczek ?Onetu?, które zwracały uwagę na specyfikę funkcjonowania portalu informacyjnego. Jak podaje Rzeczpospolita, podnosiły one, że Onet.pl dokonał jedynie przedruku artykułu, nie uczestniczył w redagowaniu tekstu i przygotowaniu materiałów do publikacji. Tekst internetowy wskazywał nadto źródło publikacji, umożliwiając czytelnikowi odszukanie całego tekstu. Sąd orzekł jednak, że naruszenie portalu polegało w pierwszej kolejności na tym, że w opublikowanym skrócie pominął korzystne dla adwokata informacje, które były w gazecie. Sędzia nie rozstrzygnęła bezpośrednio, czy portal poniósłby odpowiedzialność na tych samych zasadach, gdyby wiernie odtworzył oryginalny tekst Gazety Wyborczej. Na marginesie uzasadnienia dodała jednak uwagę ogólną, wskazując, że przedruki, pochodzące nawet z uznanych źródeł, nie zwalniają z odpowiedzialności za naruszenia, które z nich mogą wyniknąć.
Komentująca artykuł M. Domagalskiego – prof. Ewa Nowińska z Instytutu Prawa Własności Intelektualnej Uniwersytetu Jagiellońskiego, podkreśliła, że prawo nie reguluje wprost kwestii odpowiedzialności za ?przedruki?. Osoby, których dobra osobiste zostały w ten sposób naruszone, mogą dochodzić swoich roszczeń na zasadach ogólnych kodeksu cywilnego, tj. art. 24 kc. Jedną z przesłanek wyłączających odpowiedzialności jest jednak wspomniana bezprawność naruszenia dóbr osobistych, na którą może się powołać dziennikarz działający w uzasadnionym interesie społecznym. Ocena sądu w tym zakresie zależy od czynników takich jak: ranga poruszanego zagadnienia, motyw jego poruszenia, wiarygodność cytowanego źródła i inne okoliczności konkretnej sprawy . Prof. Nowińska podkreśliła jednocześnie, że dotychczasowe orzecznictwo jest pod tym względem bardzo niejednolite.
Autor artykułu w „Rz”, Marek Domogalski dodaje, że w świetle art. 25 ust. 4 prawa autorskiego, dopuszcza się rozpowszechnianie w celach informacyjnych w szczególności sprawozdań o aktualnych wydarzeniach i krótkich streszczeń, bez potrzeby uzyskiwania zgody i wypłaty wynagrodzenia autorskiego. Takie korzystanie z cudzych materiałów wymaga jednak podania imienia i nazwiska autora oraz źródła.
Źródło: Portale odpowiadają za przedruki, Marek Domagalski, Rzeczpospolita, 16.07.2010 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka- Obserwator Wolności Mediów w Polsce.