PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
– Złożyłem ponad 300 wniosków o stwierdzenie nieważności orzeczeń wydanych w stosunku do osób oskarżonych o popełnienie tzw. ?przestępstw politycznych?, a których to osób rehabilitacja jeszcze z różnych względów nie nastąpiła. Kolejnych 200 jest już gotowych i będą sukcesywnie wysyłane ? powiedział minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. Wraz z kilkunastoma ministrami sprawiedliwości UE wziął udział w obchodach pierwszego w historii Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Uroczystości odbyły się w Muzeum Powstania Warszawskiego. – Mimo upływu 20 lat obowiązywania ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego istnieje duża liczba orzeczeń, których nieważności nie stwierdzono ? powiedział Minister Krzysztof Kwiatkowski. Ustawa przewiduje specjalny sądowy tryb stwierdzenia nieważności orzeczeń wydanych w latach 1944-1956. Wniosek w myśl tejże ustawy może złożyć także Minister Sprawiedliwości. – Chciałem w ten sposób oddać hołd i przywrócić dobre imię niesłusznie skazanym, w tych trudnych dla Polski czasach, na karę śmierci oraz ich rodzinom – mówił podczas obchodów Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. Data obchodzonego po raz pierwszy Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych nie jest przypadkowa. 23 sierpnia, to dla wielu mieszkańców Unii Europejskiej data odzwierciedlająca istotę tragedii, które miały miejsce w XX wieku. Dzień, w którym Hitler i Stalin podpisali pakt dzielący Europę, a którego konsekwencją była II wojna światowa. – Chcemy, aby Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych był zapamiętany i odpowiednio obchodzony. Jesteśmy to winni ofiarom nazizmu i komunizmu oraz pamięci ofiar Holokaustu, który był zbrodnią o niespotykanej w świecie skali ? powiedział Krzysztof Kwiatkowski. – Uznanie pamięci o ofiarach minionych tragedii jest istotnym elementem wspólnego dziedzictwa zjednoczonej Europy ? dodał. Podczas dzisiejszych uroczystości ministrowie podpisali wspólny dokument – Deklarację Warszawską. Jednym z jej głównych celów jest wskazanie na konieczność edukowania społeczeństwa, by uniknąć w przyszłości tragicznych zdarzeń związanych z nazizmem i komunizmem. Co istotniejsze, dokument ten jest symbolem wzajemnego zrozumienia i solidarności w kontekście trudnych i bolesnych doświadczeń związanych z reżimami totalitarnymi.
W zainaugurowanych przez ministra sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego i przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka obchodach zaznaczono, że szczególnie aktywną rolę w staraniach o upamiętnienie ofiar reżimów totalitarnych odgrywał Parlament Europejski. Już we wrześniu 2008 r. Parlament Europejski zaproponował, by dzień 23 sierpnia ogłosić Europejskim Dniem Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych, w celu upamiętnia ofiar masowych deportacji i eksterminacji, a jednocześnie ściślejszego zakorzenia demokracji oraz wzmocnienia pokoju i stabilizacji. Przypomnijmy, że 2 kwietnia 2009 r. Parlament Europejski uchwalił rezolucję o europejskim sumieniu i totalitaryzmie, w której podkreślono fakt, że bez prawdy i pamięci nie można doprowadzić do pojednania. W rezolucji Parlament Europejski potępia zbrodnie przeciwko ludzkości popełnione przez reżimy totalitarne i autorytarne oraz wyraża poszanowanie dla ofiar tych zbrodni. Także Rada Europejska podejmowała działania zmierzające do propagowania pamięci o zbrodniach popełnionych przez reżimy totalitarne. W przyjętym w grudniu 2009 r. programie sztokholmskim, czyli jednym z najważniejszych dokumentów programowych europejskiego obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości stwierdza, że: ?Unia to obszar wspólnych wartości, których nie da się pogodzić ze zbrodniami ludobójstwa, zbrodniami przeciwko ludzkości i zbrodniami wojennymi, w tym zbrodniami popełnionymi przez reżimy totalitarne. Każde państwo członkowskie stosuje własne podejście do tych kwestii, ale aby pojednanie było możliwe, pamięć o takich zbrodniach musi być pamięcią zbiorową i wspólną ? w miarę możliwości dla nas wszystkich ? i przez nas wszystkich pielęgnowaną. Do obowiązków Unii należy tworzenie warunków sprzyjających pojednaniu?. Wkładem Komisji Europejskiej w działania na rzecz propagowania pamięci o ofiarach zbrodni popełnionych przez reżimy totalitarne była publikacja w grudniu 2010 r. raportu Pamięć o zbrodniach popełnionych przez reżimy totalitarne w Europie. Komisja uważa, że istotne znaczenie ma usunięcie braków w wiedzy na temat totalitarnej przeszłości wszystkich państw członkowskich, a w szczególności na temat okresu, w czasie którego Europa Wschodnia i Zachodnia podzielone były na dwa odmienne światy.
Pamięć i wiedza o tragicznej przeszłości oraz o zbrodniach popełnionych przez reżimy totalitarne powinny zjednoczyć narody Europy. Na bazie tych wszystkich działań, w czerwcu tego roku Rada ministrów UE ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych przyjęła Konkluzje w sprawie pamięci o zbrodniach popełnionych przez reżimy totalitarne w Europie. Zgodnie z nimi, należy zapewnić sprawiedliwe traktowanie ofiar wszystkich reżimów totalitarnych oraz w stosowny sposób zapobiegać wszelkim zbrodniom popełnianym przez te reżimy. Dokument ten podkreśla rolę Unii Europejskiej w ułatwianiu, wymianie i propagowaniu inicjatyw służących zbiorowemu upamiętnianiu tych zbrodni. W konkluzjach zwrócono się do państw członkowskich m.in. o podjęcie bądź wsparcie inicjatyw edukacyjnych i informacyjnych skierowanych do społeczeństwa, dotyczących reżimów totalitarnych.
